Finlandiya Eğitim Sistemi

Dünyanın en iyi eğitim sistemlerinden biri olarak görülen Finlandiya eğitim sisteminin yapısı birçok ülke tarafından incelenmiştir.

Fin Okul Sistemi ve Öğretmen Eğitimine yönelik geniş bir  Uluslararası ilginin olmasında:

• PISA sonuçları
• Fin Öğretmen Eğitiminin Özel Yapısı
• Öğretmen eğitimine başvuran adaylarının çok fazla olması etkili olmuştur.

OKUL ÖNCESİ EĞİTİM

• 0-6 yaş arasını kapsar. Aile gelir düzeyine göre kreşler ve özel yuvalarda sağlanır.
• Ertesi yıl zorunlu eğitime başlayacak 6 yaş çocuklarının eğitimi anaokulları ve okullardaki ana sınıflarında gerçekleştirilir.
• Gönüllü eğitim sürecidir.
• Ücretsizdir.
• Bu yaş sınırları içerisinde olan çocukların okul öncesine devam etme oranı %98 gibi oldukça yüksek bir rakamdadır. 

TEMEL MECBURİ EĞİTİM (İLKÖĞRETİM VE ORTAÖĞRETİM 1.DEVRE)

• İlköğretim: 1. ve 6. sınıf (7-12 yaş) ve ortaöğretim 1.devre: 7. ve 9. sınıf (13-16 yaş) olmak üzere toplamda 9 yıllık bir süreci kapsar.
• Ücretsizdir. (öğretim, yiyecek, kırtasiye ihtiyaçları vs.)
• Öğretim yılı iki dönemden oluşur ve Ağustos sonunda başlar, Haziran başına kadar devam eder.
• İlk 6 yıl boyunca öğretim hemen hemen tüm dersleri öğreten sınıf öğretmenleri tarafından verilir. Özel yetenek gerektiren dersler(görsel sanatlar, müzik, spor..) branş öğretmenleri tarafından verilebilmektedir.
• Gönüllü 1 yıllık okul öncesi eğitim ve 1 yıllık ek eğitim(10.sınıf) içerebilir.
• Hemen hemen tüm Fin çocukları zorunlu eğitimi tamamlar.
• Zorunlu dersleri: Ana Dil (Fince, İsveççe veya Sami), İkinci Ulusal dil, Yabancı diller, Çevre Çalışmaları, Sağlık eğitimi, Din ya da Ahlak Bilimi, Tarih, Sosyal bilimler, Matematik, Fizik, Kimya, Biyoloji, Coğrafya, Beden eğitimi, Müzik, Görsel Sanatlar, El Sanatları, Ev ekonomisi ve Rehberlik
• Her türlü lise öğretimi için yeterlik sağlanır. 

ORTAÖĞRETİM 2.DEVRE (LİSE)

• Genel ve mesleki eğitim olarak ikiye ayrılır.
• Zorunlu eğitimden sonra 16-19 yaş arası öğrencilerin eğitimini kapsar.
• Zorunlu eğitimdeki görevler devam eder ve yükseköğretime yeterlik için çalışmalar yapılır.
• Üniversiteye giriş sınavı ile sona erer.
• Öğrencilerin genel ve mesleki ortaöğretimden hangisine devam edeceğini belirleyen genel bir sınav yoktur.
• Veliler, öğrencisinin temel eğitimdeki başarı durumunu dikkate alıp öğretmenlerin ve okul yönetiminin görüşünü alarak, ortak ulusal başvuru sistemi vasıtasıyla ortaöğretim ikinci devre eğitimi veren herhangi bir genel veya mesleki ortaöğretim okuluna başvuru yapma hakkına sahiptirler.
• Finlandiya’da öğrencilerin %90’ından fazlası temel eğitimden sonra ortaöğretime devam etmektedir.
• Ortaöğretim 2.devrede öğrencilerin yaklaşık %54 ü genel ortaöğretimi tercih ederken, %36 sı mesleki eğitimi tercih etmektedir.
• Okulların öğrencilere seçim yapabilecekleri uzmanlık kursları sağlama gibi görevleri vardır.

MESLEKİ EĞİTİM

• 3 yıllık bir süreçtir. Politekniklerde ve üniversitelerde yükseköğretim için genel yeterlik sağlanmaktadır.
• Mesleki eğitim programı 52 farklı mesleki yeterliliği kapsamaktadır.
• Mesleki yeterlilikler hem okul tabanlı eğitim yoluyla hem de şirketlerde uygulamalı olmak üzere usta-çırak öğretimi yoluyla sağlanmaktadır. 

POLİTEKNİK EĞİTİM

• Fin Politeknik sistemi 1990 yılında yüksek öğretimde bir üniversite dışı sektör yaratmak için oluşturulmuştur.
• Politeknikler daha çok uygulamaya yönelik mesleki bir eğitimi esas almaktadırlar.
• Lise dönemindeki Mesleki eğitim kurumlarından alınan eğitime dayandırılmıştır. Ülke çapında bir yüksek öğretim ağı şeklinde geliştirilmiştir.
• Politeknikler; doğal kaynaklar, teknoloji, iletişim, iş ve yönetim, turizm, yemek hizmeti, kurumsal yönetim, sağlık ve sosyal hizmetler, kültür ve insan bilimleri, eğitim gibi sektörlerde uzmanlık fonksiyonunda eğitim sağlar.
• Politeknik derecesi almak için 3,5-4 yıl eğitim almak gerekir. 

ÜNİVERSİTEYE GİRİŞ SINAVI (Matriculation examination)

• Üniversiteye giriş sınavı Bahar ve Güz döneminde, tüm liselerde aynı anda olmak üzere yılda iki kez düzenlenir.
• 4 zorunlu test yer almaktadır: Ana Dil, Diğer Ulusal Dil, Yabancı Dil ve diğer Matematik ve genel Bilimler Testi. Öğrenciler sınavda seçmeli testler de alabilmektedirler.
• Öğrenciler, üniversite giriş sınavının ardından ortaöğretim 2.devrede geçirilen testlerin ayrıntılarını, elde edilen derece ve notları gösteren ayrı bir sertifika almaktadırlar.
• Üniversiteye, üniversite giriş sınavı notu; enstitü, fakülte veya bölüm tarafından düzenlenen giriş sınav sonucu ve ortaöğretim ikinci devre bitirme belgeleri dikkate alınarak yerleştirmeler yapılmaktadır. 

FİNLANDİYA DA FARKLI OLAN NEDİR?

Finlandiyalı eğitimcilerin fikrine göre, yetenekli çocukları daha da yüksek performans göstermeleri için teşvik etmektense, zayıf ve geride kalan öğrencilere daha çok eğilmek, toplamda çok daha iyi sonuçlar veriyor. Buradaki ana fikir, daha zeki konumdaki çocukların, kendi gelişimlerini engellemeden, kendilerinden daha geri konumdaki arkadaşlarına yardımcı olacağı ilkesi üzerine kurulmuş.

Finlilerin okumaya duydukları  derin 'aşk'ın Finlandiya'daki  eğitim sisteminin başarısına  yaptığı katkı tartışılmaz. Kişi başına kitap okuma oranı  yılda 57 kitap.

 

Hazırlayanlar

Eda Biçener & Özlem Dağınık & Buket Gökten


KAYNAKÇA

Arslanhan, S. & Özenç, B. (2010). PISA 2009 sonuçlarına ilişkin bir değerlendirme, TEPAV (Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı) Değerlendirme Notu.

Aslan,M. (2005). ‘AB Ülkelerinde Okul Öncesi Eğitimin Gelişimi ve Mevcut Durumu’, Milli Eğitim Dergisi,Yıl.33,Sayı:167.Ankara:MEB Yayınları.

Ekinci, A. ve Öter, Ö.M. (2010). Finlandiya’da Eğitim ve Öğretmen Yetiştirme Sistemi. Çalışma Ziyareti Raporu. http://duabpo.dicle.edu.tr/oygem/dosya/Finlandiya_Raporu.pdf

Karagülle Başak, “Türkiye’de İşsizliğe Bir Çözüm Önerisi Olarak Türkiye İş Kurumu’nun İş Danışmanlığı Hizmetleri”, İŞKUR Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi, Ankara, 2007

Karipçin,R.F:AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİNDE OKUL YÖNETİCİLERİ - Özgür Dergi v1.htm Erişim Tarihi:01.04.2009

Güncel_Net - Finlandiyalı çocuklar niçin bu kadar zeki.htm Erişim Tarihi:03/04/2009

http://eacea.ec.europa.eu/Education/eurydice/documents/thematic_reports/096TR.pdf

“İş ve Meslek Danışmanlığı Hizmetleri”, http://www.iskur.gov.tr/mydocu/danisman.html

“Mesleki Gelişim Kuramları”, http://www.ankarapdr.org/yazi/bir-meslek-danismanligi-uygulamasi